Ruiny mostu w Kłopocie są od wielu lat chętnie odwiedzane nie tylko przez okolicznych mieszkańców. Roztacza się z nich malowniczy widok na Odrę. Obiekt, który powstał w 1919 roku, ma szansę zostać wpisany do rejestru lubuskich zabytków.

Miejscowość i położony obok niej most leżą na terenie gminy Cybinka (ZOBACZ MAPĘ). W ubiegłym miesiącu Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął z urzędu postępowanie administracyjne o wpis ruin mostu do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubuskiego. Chodzi dokładnie o teren znajdujący się aż na czterech działkach: 256, 576/9, 576/10, 250 w obrębie wsi Kłopot.

To doskonała okazja, aby poznać historię tego obiektu. Zapraszamy do lektury opracowania przygotowanego przez Rolanda Semika.

---

Jak wskazują oficjalne źródła miasta Eisenhüttenstadt, m.in. biuletyn komunalny „bunt & komplex”, historia żelbetowego mostu na Odrze w Kłopocie, wówczas pod nazwą Fürstenberger Oderbrücke, sięga końca XIX w., kiedy doszło do spotka nia i negocjacji dwóc h urzędników - burmistrza lewobrzeżnego Prz ybrzegu (Fürstenbergu) Hoemanna i wyższego urzęd nika Augustina z prawobrzeżnych Rąpic (Rampitz) na temat zastąpienia istniejącego promu na Odrze przez nową trwałą przeprawę mostową. Warto wspomnieć, że Fürstenberg to obecnie integralna część miasta Eisenhüttenstadt.

Oddolne z rzeszenie mieszkańców Fürstenbergu zaczęło wstępnie planować budowę mostu na Odrze, początkowo za pośrednictwem przedsiębiorstwa akcyjnego. Krótko potem w listopadzie 1871 r. magistrat podął decyzję o utworzeniu Komitetu Budowy Mostu w celu zamówienia niezbędnych dokumentów - koncepcji budowy i niezbędnego kosztorys. Niestety planowana inwestycja przekraczała finansowe możliwości miasta, stąd w grudniu 1871 r. burmistrz Hoemann złożył wniosek do rejencji frankfurckiej, wydziału spraw wewnętrznych o budowę mostu z budżetu państwowego. Rząd pruski nie widział jednak potrzeby takiego połączenia drogowego i po wielu latach w 1910 r. rozpatrzył wniosek odmownie. Prezydent rejencji frankfurckiej (Regierungsbezirk) wysłał do Fürstenbergu odmowę.

Zmiana decyzji nastąpiła dopiero wskutek negatyw nych dla portu okoliczności gospodarczych, np. coraz większej popularności holowników parowych, skrócenia czasu przebywania żeglugi rzecznej w Fürstenbergu, planu budową linii kolejowej Grunow–Guben, a w konsekwencji do poważnego spadku dochodów z tytułu handlu i usług .

Związek Hanzeat ycki wystąpił z petycją do kole jnego już burmistrza Fürstenbergu dr. Knörra, aby kontynuować prace związane z planowaną budową mostu na Odrze. Za inwestycją próbowano lobbować zarówno w Landtagu ak i w Reichstagu.

Ostatecznie w 1911 r. rada miejska Fürstenbergu podjęła uchwałę intencyjną o kontynuowaniu budowy mostów na własną rękę i utworzenie tzw. miejskiej komisji mostowej. Przeprowadzono liczne badania mające na celu określenie optymalnej lokalizacji i potencjalnych konstrukcji mostowych. Głównym problemem pozostawało finansowanie. Najbliższe sąsiednie wsie po prawej stronie Odry Grzmiąca (Grimnitz), Kłopot (Kloppitz) i Rąpice (Rampitz) odmówiły udziału w kosztach budowy mostu. Zgodziły się jedynie na finansowanie połączeń drogowych.

26 listopada 1913 r. nadszedł wreszcie czas podpisania kontraktów z firmami budowlanymi. W czasie I wojny światowej w październiku 1915 r. miało dojść do poważnego wypadku na placu budowy, gdzie w wyniku kolizji runęły rusztowania i części budowanego mostu, a na pokładzie wraku zginęło kilka osób. Prace budowlane zostały przerwane i wznowione dopiero w połowie maja 1918 r.

Ukończenie Fürstenberger Oderbrücke na 552,2 kilometrze rzeki nastąpiło 12 września 1919 r., czyli dopiero 48 lat po rozpoczęciu pierwszych prac planistycznych. Koszty budowy długiego na 600 m mostu wyniosły 1 469 500 marek, a poniosły je: państwo pruskie, prowincja Brandenburgia i powiaty Guben, zachodniotorzymski (Weststernberg) i krośnieński (Crossen). Udział finansowy miasta Fürstenberg wyniósł 825 tys. marek oraz 7 tys. marek rocznie na oświetlenie i bieżącą konserwację obiektu. By odzyskać część poniesionych kosztów miasto Fürstenberg pobierało opłaty za przejazd przez most.

Koniec przejezdności Fürstenberger Oderbrücke nastąpił pod koniec II wojny światowej po zaledwie 26 latach jego istnienia. 4 lutego 1945 r., aby zatrzymać natarcie Armii Czerwonej na Berlin, wycofujące się niemieckie jednostki Wehrmachtu wysadziły obiekt w powietrze. Nie miało to jednak przełożenia militarnego, bo Armia Czerwona skutecznie pokonała zamarzniętą wówczas Odrę kilkaset metrów dalej na północ. Podczas gdy na niemieckim brzegu ruiny mostu zostały usunięte po zakończeniu wojny, na polskim brzegu pozostały do dziś.

Zabezpieczenie i zagospodarowanie ruin mostu w Kłopocie dla celów turystycznych leży poza możliwościami finansowymi gminy Cybinka i powiatu słubickiego, stąd nowe możliwości finansowania zewnętrznego mógłby przynieść ewentualny wpis obiekt do rejestru zabytków...

Poniżej galeria zdjęć prezentująca dzisiejszy stan obiektu.

Chcesz dodać komentarz do artykułu? Zaloguj się lub zarejestruj swoje konto na portalu.