Studenci Europejskiego Uniwersytetu Viadrina zwracają uwagę mieszkańców Słubic, że właśnie dokonywana jest rozbiórka sali widowiskowej historycznego kina „Piast” w Słubicach. Budynek stał w tym miejscu blisko 90 lat, ale jego stan techniczny nie pozwala na dalszą eksploatację.

Ruszyła rozbiórka. Studenci ubolewają nad kawałkiem lokalnej historii
Całkiem niedawno na Viadrinie zakończyło się anglojęzyczne seminarium naukowe pt. „Cultural policies and research methodies” (Polityki kulturalne i metody badawcze) prowadzone przez dr. Marcina Poprawskiego w ramach koordynowanych przez niego studiów magisterskich „Master of Intercultural Communication” na temat komunikacji międzykulturowej.

Chodzi w sumie o 30 osób, w tym 10 studentów gościnnych, którzy do Słubic i Frankfurtu nad Odrą przybyli w ramach projektu wymiany studenckiej „Erasmus”, m.in. z Polski, Niemiec, Turcji i Ekwadoru. Na serwisie społecznościowym Facebook powstała strona o nazwie „Save Kino Piast”, a student z Turcji Çağlar Damar nagrał krótki film z opiniami słubiczan na temat podjętej rozbiórki.

A opinie są podzielone. Jeden z rozmówców opowiada: „Sala widowiskowa jest w takim stanie, że dobrze, że ją burzą. Wszystko jest okradzione, poza tym ten dach jest w takim stanie, że nie radzę tam wchodzić w ogóle (…) Cała sala widowiskowa jest do zniszczenia (…) Kotłownię już wyburzyli”. Inna mieszkanka Słubic spytana o plany rozbiórki mówi: „Myślę, że jest to bezmyślne”, a wtóruje jej sprzedawczyni ze sklepu naprzeciwko dawnego kina: „Ja bym wolała kino.. Ja tutaj swoje dzieciństwo spędziłam (…) Ja tutaj chodziłam do kina, moje dzieci (...)”.
Rzeczywiście, rozbiórka już ruszyła a podstawą do tych działań jest pozwolenie nr 08/2009. Prace wykonywane przez firmę słubicką „Artel” Armana Sztachelskiego ruszyły na zlecenie inwestora Franciszka Kasjaniuka i pod nadzorem kierownika budowy Jana Szołtuna.

Historia kina „Piast”
Budynek kina został zaprojektowany pod nazwą „Filmpalast Friedrichstraße” przez niemieckiego architekta A. Rebigera z Berlina-Charlottenburg.

Uroczyste otwarcie nowego kina przy ul. Jedności Robotniczej 10 (wówczas Friedrichstraße 8) nastąpiło 15 stycznia 1925 r., a pierwszym wyświetlonym filmem był niemy dramat produkcji niemieckiej pt. „Carlos und Elisabeth”. Reżyserem dzieła był Richard Oswald, wł. Richard W. Ornstein - wiedeński Żyd, który po dojściu Hitlera do władzy udał się na emigrację. Światowa premiera samego filmu „Carlos und Elisabeth” miała miejsce 26 lutego 1924 r., a jego fabuła bazowała na prawdziwej historii narzeczeństwa Elżbiety de Valois oraz księcia Asturii Don Carlosa (ostatecznie Elżbieta poślubiła jego ojca Filipa II i tym samym została królową Hiszpanii). Role tytułowe zagrali Conrad Weidt oraz Dagny Servaes.

„Filmpalast Friedrichstraße” został zamknięty 1930 r., a budynek wykorzystywano jako salę taneczną „Elyseum”. Obiekt powrócił do swojej pierwotnej funkcji 3 grudnia 1937 r. wraz z wyświetleniem filmu „Patrioten” w reżyserii Karla Rittera. Światowa premiera tego filmu miała miejsce 24 sierpnia 1937 r., a główne role zagrali Lída Baarová oraz Mathias Wieman.

Po II wojnie światowej prawobrzeżna część Frankfurtu stała się samodzielnym miastem Słubice, a budynek kina znalazł się w granicach Polski. W 2005 r. kino zostało zamknięte, a parter budynku wykorzystywano jeszcze przez jakiś czas jako sklep z warzywami i kwiatami (na jednej ze ścian wciąż wisi kalendarz, który zatrzymał się na czerwcu 2005 r.).

Frankfurcki historyk Eckard Reiß wspomina, że Kino „Piast” po raz pierwszy odwiedził w 1980 r., a grano wtedy akurat „Gwiezdne wojny”. Zarówno on, wielu pracowników i studentów Viadriny, jak i dr Andreas Billert (współautor Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Słubice 2010-2013) zaangażowali się w 2009 r. w akcję obrony kina „Piast” przed rozbiórką. Efektem tych działań było wpisanie ściany frontowej do rejestru ochrony zabytków. Obecnie opustoszałe kino „Piast” popada w ruinę, a prywatny właściciel zlecił rozbiórkę budynku (według jednego z napotkanych na miejscu rozmówców pozostać ma jedynie ściana frontowa).

• 
• 
• 
• 
• 
• 
•  

Historia kin na pograniczu polsko-niemieckim, w tym kina „Piast”, stała się tematem pracy doktorskiej Magdaleny Abraham-Diefenbach - Polki zasiadającej w zarządzie Instytutu Historii Stosowanej we Frankfurcie i doktorantki Centrum Studium Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta we Wrocławiu. Dzieje ul. Jedności Robotniczej, w tym także budynku kina „Piast”, zostały opisane na tablicy, która od czerwca 2012 r. w ramach projektu „Ścieżka edukacyjna po historycznych miejscach Słubic” wisi na budynku biblioteki miejskiej w Słubicach.

Czas pokaże, jak potoczą się dalsze losy tego miejsca, prawdopodobnie powstanie tu kolejna galeria. Tymczasem tym, którzy pamiętają kino „Piast”, pozostaje tylko wspomnień czar: 

Chcesz dodać komentarz do artykułu? Zaloguj się lub zarejestruj swoje konto na portalu.